Sáng ngày 22/9 tại TP.HCM, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp với Trung tâm Công nghệ chống hàng giả Việt Nam tổ chức hội thảo “Thuốc giả và thực phẩm chức năng giả – Hiện trạng và giải pháp” nhằm cung cấp cho các doanh nghiệp dược, thực phẩm chức năng giải pháp khoa học và công nghệ ứng phó với vấn đề này.
Ngày nay, không chỉ thực phẩm ăn uống bị làm giả mà thuốc chữa bệnh, thực phẩm chức năng cũng được làm giả khá tinh vi và giao bán tràn lan. Thậm chí các đối tượng còn bất chấp khi mà dùng mọi chiêu thức để quảng cáo sản phẩm thuốc điều trị, thực phẩm chức năng giả đến tay người tiêu dùng thông qua mạng xã hội.
Trong nhiều năm qua, số lượng thuốc, thực phẩm chức năng giả xâm nhập vào hệ thống cung ứng thuốc và đến tay bệnh nhân ngày càng gia tăng. Đây là vấn đề nhức nhối trong dư luận xã hội bởi việc sử dụng thuốc giả gây ảnh hưởng xấu, trực tiếp đến sức khoẻ, tính mạng của người tiêu dùng.
Tuy nhiên thường rất khó để phân biệt một sản phẩm là thuốc giả bởi sự giả mạo rất tinh vi và cách kỹ lưỡng. Chỉ khi những sản phẩm này được phân tích tại các cơ sở kiểm nghiệm mới có thể xác định được sự khác biệt giữa thuốc thật và thuốc giả mạo.
Tại hội thảo, ông Nguyễn Đức Lê, Phó cục trưởng, Tổng cục Quản lý thị trường (QLTT) cho biết, Vấn đề thuốc giả và thực phẩm chức năng giả đã tồn tại rất lâu trong đời sống xã hội, đã gây ra không biết bao nhiêu hệ lụy và đang diễn ra với quy mô ngày càng lớn và công nghệ ngày càng tinh xảo hơn. Các hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ xảy ra trên mọi lĩnh vực, địa bàn, ở cả khu vực sản xuất, chế biến, lưu thông và xuất nhập khẩu… Các hành vi này gây ảnh hưởng rất lớn đến doanh nghiệp làm ăn chân chính, quyền lợi của người tiêu dùng, uy tín của nền kinh tế Việt Nam. Đặc biệt là ảnh hưởng đến sức khỏe và cơ hội chữa bệnh; hệ lụy để lại cho con người và toàn xã hội.
Rất nhiều doanh nghiệp làm ăn chân chính bị ảnh hưởng nghiêm trọng do vấn nạn thuốc và thực phẩm chức năng giả. Bà Trần Hoàng Kim Anh, Thương hiệu PN’S CHOICE, Công ty TNHH Tập đoàn Y – Dược Sâm Ngọc Linh Việt Nam chia sẻ, Sâm Ngọc Linh là loại sâm quý hiếm được mệnh danh “báu vật đại ngàn” của nước Việt Nam. Sản lượng khan hiếm cùng với lợi ích kinh tế khiến loại sâm này trở thành dược liệu bị nhiều đối tượng làm giả hết sức tinh vi nhằm trục lợi bất chính. Hiện có đến 90% sâm Ngọc Linh gắn mác khai thác tự nhiên trên thị trường là giả, điều này dẫn đến hệ lụy rất lớn với doanh nghiệp khi khách hàng quay lưng lại với sâm Ngọc Linh vì vấn nạn làm giả. Cây Tam Thất có hình dáng giống cây Sâm Ngọc Linh khiến nhiều người nhầm lẫn, thậm chí ngay tại Quảng Nam – “thánh địa” của Sâm Ngọc Linh cũng bị làm giả. Doanh nghiệp đã phải tìm kiếm nhiều giải pháp công nghệ để bảo vệ thương hiệu của mình.
PGS.TS Lê Văn Truyền, chuyên gia cao cấp Dược học, nguyên Thứ trưởng Bộ Y tế cho biết, vấn nạn thuốc và TPCN giả đã có từ lâu, vẫn tồn tại trong thị trường không chỉ ở nước ta mà còn trên thế giới. Do vậy, thách thức đối với tất cả quốc gia càng nghiêm trọng với sự phát triển của “hiệu thuốc trực tuyến” giả mạo, thường bán thuốc giả, thuốc và sản phẩm bảo vệ sức khỏe kém chất lượng với giá rẻ. Ngoài ra, người tiêu dùng nhiều khi không nhận thức được và không quan tâm đến hậu quả nghiêm trọng khi mua trực tuyến và sử dụng thuốc, các sản phẩm bảo vệ sức khỏe giả hoặc kém chất lượng.
Bà Nguyễn Diệu Hà, Tổng thư ký, Chánh văn phòng Hiệp hội Doanh nghiệp Dược Việt Nam cho biết, trong số các mẫu thuốc tân dược bị làm giả thì đa số là kháng sinh và thường là những kháng sinh đắt tiền của các thương hiệu dược nổi tiếng. Thuốc giả được sản xuất khá tinh vi, chỉ có thể phát hiện những điểm khác nhau khi so sánh vỏ hộp, tờ hướng dẫn sử dụng, thuốc thật và giả khi để cạnh nhau, tuy nhiên điều này người tiêu dùng rất khó để phân biệt.
Thuốc giả không chỉ là bất hợp pháp mà còn là mối quan ngại lớn đối với sức khoẻ cộng đồng. Điều trị bằng thuốc giả mạo không hiệu quả như đối với trường hợp kháng sinh có thể dẫn đến sự xuất hiện của các vi khuẩn kháng thuốc. Các thuốc giả được sản xuất tại cơ sở không đảm bảo điều kiện và tiêu chuẩn quy định có thể chứa nhiều vi khuẩn và nấm mốc, điều này đặc biệt nghiêm trọng đối với trường hợp các thuốc dùng đường tiêm hoặc trên những người bệnh bị suy giảm miễn dịch.
Với những hậu quả nghiêm trọng, gây hại đến sức khỏe, nghiêm trọng hơn là tính mạng của con người, nạn thuốc giả làm giảm niềm tin của cộng đồng vào hệ thống chăm sóc sức khoẻ, các chuyên gia y tế, ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín của các nhà cung cấp dược phẩm chân chính.
Để bảo vệ lợi ích khách hàng và uy tín của doanh nghiệp dược, nhiều công nghệ chống hàng giả đang được các công ty Dược phẩm áp dụng, tuy nhiên, hiệu quả mang lại không đạt được như mong đợi.
Với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin thì các doanh nghiệp cần nghiên cứu và phát triển công nghệ chống giả tiên tiến, hiện đại để giải quyết vấn đề chống hàng giả. Song song với đó, các doanh nghiệp Dược cũng nên chủ động tiếp cận, ứng dụng các công nghệ chống giả phù hợp, có khả năng chống giả để bảo vệ uy tín thương hiệu của mình, cũng như bảo vệ sức khỏe cộng đồng là trách nhiệm và sức mệnh thiêng liêng của người thầy thuốc.
Nhật Hạ
